Zanim wyjaśnię komu należy się zachowek, a kto podlega wyłączeniu warto przybliżyć, czym zachowek jest. Zachowek to uprawnienie bliskiej rodziny, czyli krewnych spadkodawcy takich jak małżonek, małżonka dzieci, wnuki, rodzice do żądania zapłacenia określonej kwoty od osób, które nabyły prawa do spadku. W celu wyliczenia wysokości należnej kwoty zachowku brany jest ułamkowy udział w spadku danej osoby, jest to nazywane substratem zachowku.
Komu przysługuje zachowek?
Zgodnie z artykułem 991 § 1 Kodeksu cywilnego prawo do zachowku przysługuje:
- Zstępnym – mowa tutaj o dzieciach, wnukach itd. czyli osobach spokrewnionych ze sobą w linii prostej,
- małżonkowi,
- rodzicom spadkodawcy, jeżeli byliby powołani do spadku z ustawy.
Prawo do zachowku może zostać zrealizowane jako:
- pisemna ugoda dotyczącą zapłaty zachowku,
- pozew o zapłatę zachowku złożony do sądu.
Prawo do zachowku podlega również wyłączeniu. Komu zatem nie przysługuje zachowek? Należą do nich:
- osoby, które zostały uznane za niegodne,
- osoby, które zrzekły się dziedziczenia lub odrzuciły spadek przysługujący im z mocy ustawy,
- małżonek wyłączony od dziedziczenia w trybie artykułu 940 Kodeksu Cywilnego, czyli w sytuacji, gdy spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu z winy małżonka i żądanie to okazało się uzasadnione,
- osoby, które zostały wydziedziczone przez spadkodawcę w testamencie,
- dalszym krewnym (np. teściowi, synowej).